vienncyhdt@gmail.com 
Cây móng quỷ, một loại thảo dược có nguồn gốc từ Nam Phi, được sử dụng trong việc điều trị các bệnh liên quan đến xương khớp. Tuy nhiên, việc sử dụng cây móng quỷ cần được chú ý đến một số vấn đề. Vậy, cây móng quỷ có tác dụng gì và những lưu ý nào cần được quan tâm khi sử dụng?
1. Đặc điểm
Cây móng quỷ có tên khoa học là Harpagophytum procumbens, thuộc họ vừng (Pedaliaceae) và có nguồn gốc từ Nam Phi.
Sau khi được phơi khô, phần rễ của cây móng quỷ được sử dụng như một liệu pháp giảm đau và chống viêm. Chiết xuất từ cây móng quỷ đã được sử dụng trong thời gian dài để điều trị sốt, giảm đau khớp, giảm cơn thèm ăn, chống viêm khớp và các rối loạn dạ dày.
Các nghiên cứu tiền lâm sàng đã chỉ ra rằng cây móng quỷ có tính chất chống oxy hóa, kháng viêm, giảm đau, chống loãng xương và giảm cảm giác thèm ăn. Tuy nhiên, dữ liệu hạn chế về lâm sàng chỉ ra rằng cây móng quỷ có lợi ích trong điều trị các bệnh viêm xương khớp, đặc biệt là ở khớp gối hoặc khớp hông, đau thắt lưng và các bệnh thấp khớp. Do đó, cần thêm nhiều thử nghiệm lâm sàng có thiết kế tốt để xác nhận tiềm năng của cây móng quỷ trong điều trị các bệnh lý xương khớp.
2. Tác dụng của cây móng quỷ
Rễ và củ của cây móng quỷ được sử dụng làm thuốc. Chúng chứa các glycosides iridoid chính, bao gồm Harpagoside, Harpagide, Procumbide… Trong số này, hoạt chất Harpagide là thành phần chính có tác dụng kháng viêm. Harpagide đã được chứng minh là ức chế quá trình sản xuất các cytokine viêm, bao gồm Interleukins IL-1 và IL-6 hay yếu tố hoại tử khối u (TNF-a) trong đại thực bào của chuột. Tác dụng kháng viêm của chiết xuất cây móng quỷ được chứng minh thông qua ức chế cảm ứng biểu hiện gen tiền viêm, có thể bằng cách ngăn chặn con đường của protein hoạt hóa (AP-1, một yếu tố phiên mã).
Harpagide trong cây móng quỷ cũng có thể ngăn ngừa chứng loãng xương bằng cơ chế điều hòa kích thích biệt hóa nguyên bào xương và ức chế sự hình thành tế bào tủy xương ở chuột nghiên cứu. Một nghiên cứu khác đã chứng minh rằng Harpagide có thể ức chế tình trạng mất xương do Lipopolysaccharide gây ra trong mô hình loãng xương do viêm. Tuy nhiên, Harpagide không hiệu quả trong việc ngăn ngừa mất xương qua trung gian cắt buồng trứng ở người loãng xương do mãn kinh.
Theo các nghiên cứu, cây móng quỷ có khả năng giảm đau trong các cơn đau do viêm gây ra bởi Carrageenan thông qua sự tham gia của hệ thống heme oxygenase-1/carbon monoxide, một hệ thống đóng vai trò trong quá trình xử lý cảm giác. Ngoài ra, cây móng quỷ còn có tác dụng chống oxy hóa bằng cách loại bỏ Superoxide và Peroxide, tác dụng này phụ thuộc vào liều lượng sử dụng.
Beta-sitosterol, một loại sterol được tìm thấy trong cây móng quỷ, được cho là có tác dụng chống ung thư. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định rõ cơ chế của tác dụng này.
3. Cây móng quỷ chữa bệnh gì?
Cây móng quỷ được sử dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh lý sau:
- Bệnh thoái hóa khớp, đau lưng, đau cổ.
- Bệnh Gout và viêm khớp dạng thấp.
- Chứng viêm loét dạ dày, chán ăn, tăng cholesterol máu và kháng viêm.
- Đau cơ và chứng đau nửa đầu.
- Tổn thương da và các bệnh lý da liễu khác.
- Bệnh sỏi mật.
Dưới đây là một số bài thuốc từ cây móng quỷ được sử dụng để chữa bệnh:
- Chữa bệnh gút: Rễ cây móng quỷ được phơi khô, nghiền thành bột và sử dụng khoảng 1800-2400mg mỗi ngày, pha vào nước để uống hàng ngày.
- Giảm đau và chống viêm do bệnh xương khớp: Sử dụng khoảng 2,1g rễ cây móng quỷ khô, nghiền thành bột và chia thành 3 phần để sử dụng trong ngày, mỗi phần khoảng 600-800mg. Người bệnh nên sử dụng mỗi ngày để đạt hiệu quả cao trong quá trình điều trị.
4. Một số lưu ý khi sử dụng cây móng quỷ
4.1. Lưu ý quan trọng
Sử dụng dược liệu cây móng quỷ có thể tăng nguy cơ viêm tụy cấp, như đã chỉ ra trong một nghiên cứu về bệnh chứng.
4.2. Các trường hợp không nên sử dụng cây móng quỷ
- Không nên sử dụng cây móng quỷ cùng với thuốc được xem là chất cơ chế của enzyme Cytochrome P450 như CYP1A2/2C8/2C9/2C19/2D6 và CYP3A4, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ gây ra các tác dụng phụ của các thuốc này. Tuy nhiên, một nghiên cứu khác cho thấy tương tác này không có ý nghĩa lâm sàng.
- Không nên sử dụng cây móng quỷ cùng với các thuốc là cơ chất của P-glycoprotein, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ gây ra tác dụng phụ. Tuy nhiên, cơ chế và ý nghĩa lâm sàng của tương tác này vẫn chưa được rõ ràng.
4.3. Các tác dụng không mong muốn của cây móng quỷ
Các tác dụng phụ không mong muốn của cây móng quỷ bao gồm:
- Chứng ăn uống khó tiêu đã được báo cáo sau khi sử dụng chiết xuất cây móng quỷ.
- Rễ cây móng quỷ đã được báo cáo gây ra các vết loét và tình trạng xuất huyết đường tiêu hóa.
- Sử dụng sản phẩm chứa dược liệu cây móng quỷ để điều trị viêm khớp đã dẫn đến tình trạng tăng huyết áp toàn thân ở một phụ nữ 62 tuổi sau mãn kinh nhưng trước đó hoàn toàn khỏe mạnh.
- Có báo cáo về trường hợp tắc ruột do bã thức ăn chứa chế phẩm thảo dược có thành phần chiết xuất từ cây móng quỷ ở một người đàn ông 87 tuổi.
