VỊ THUỐC HOÀNG BÁ NAM CÓ TÁC DỤNG GÌ?

Hiện nay, Hoàng bá nam là một loại thuốc phổ biến được sử dụng để điều trị bệnh ho, bệnh ngoài da, viêm phế quản và nhiều bệnh khác. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất của vị thuốc và tránh nguy cơ gặp tác dụng phụ, việc điều trị cần được thực hiện đúng cách.

1. Vị thuốc hoàng bá nam là gì?

Hoàng bá nam là tên gọi của vỏ cây Núc Nác có tên khoa học là Orocylum indicum (L) Vent, thuộc họ Chùm ớt (Bignoniaceae). Cây hoàng bá nam có thân nhẵn, ít phân cành, cao khoảng từ 5 đến 13m. Vỏ cây màu xám tro ở bên ngoài và màu vàng ở bên trong. Các lá thường xẻ 2-3 lần lông chim, có chiều dài khoảng 1.5m. Hoa của cây có màu nâu đỏ sẫm, mọc thành từng chùm dài ở ngọn thân. Phần đài của hoa có hình ống, thường cứng, dày và có 5 khía nông. Phần tràng có hình chuông phình rộng và có 5 thùy mọc thành 2 môi, có chỉ nhị có lông ở gốc và 5 nhị. Quả của cây có chiều dài từ 40 đến 120 cm và chiều rộng từ 5 đến 10 cm, với các mảnh vỏ đã hóa gỗ. Hạt của cây thường có chiều dài từ 4 đến 6 cm. Hoa của cây thường nở vào ban đêm, còn quả thì thường xuất hiện khi cây đã rụng hết lá. Cây hoàng bá nam là một loại cây mọc hoang, tuy nhiên được trồng khá nhiều ở nước ta.

2. Bộ phận liên quan đến việc sử dụng, thu hái, sơ chế và bảo quản vị thuốc hoàng bá nam

Thường sử dụng vỏ thân cây hoàng bá nam đã phơi hoặc sấy khô. Quả thường được thu hoạch vào mùa thu hoặc đông, phơi khô và nứt hạt, sau đó lấy hạt để tiếp tục phơi khô. Vỏ cây có thể thu hoạch vào bất kỳ thời điểm nào, sau đó phơi hoặc sấy khô. Thuốc nên được bảo quản ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng mặt trời và không sử dụng nếu có dấu hiệu ẩm mốc để tránh làm giảm tác dụng của thuốc.

Hạt và vỏ cây hoàng bá nam chứa ít nhất 5 loại flavonoid, có tính kháng histamin và tác dụng tốt đối với bệnh dị ứng, mề đay và mẩn ngứa. Ngoài ra, chúng còn chứa chất đắng kết tinh Oroxylin và alcaloid.

3. Tác dụng của vị thuốc Hoàng bá nam

Dưới đây là các tác dụng chính của vị thuốc Hoàng bá nam theo y học cổ truyền:

Tăng cường chức năng tiêu hóa;
Mát gan, giải độc, tiêu viêm;
Điều trị bệnh trĩ;
Điều trị bệnh nhiệt miệng;
Điều trị bệnh viêm gan cấp;
Điều trị viêm nhiễm ống mật, sỏi mật.

4. Một số bài thuốc kinh nghiệm về vị thuốc Hoàng bá nam

Dưới đây là một số bài thuốc kinh nghiệm về vị thuốc Hoàng bá nam:

Hạt hoàng bá nam phơi khô sắc uống hoặc tán bột uống có thể giúp điều trị viêm họng cấp và mãn tính, viêm phế quản, ho gà, đau dạ dày, đau mạng sườn.
Vỏ cây hoàng bá nam đẽo trên vỏ cây còn sống và phơi, sấy khô thường gọi là hoàng bá nam. Hoàng bá nam có vị đắng ngọt, tính mát và có tác dụng thanh nhiệt táo thấp, tiêu thũng, giải độc. Ngoài ra, hoàng bá nam còn có tác dụng chữa viêm gan vàng da, viêm bàng quang, ỉa chảy, viêm họng, viêm phế quản, hen phế quản, ho khan tiếng, mề đay. Dùng vỏ cây hoàng bá nam lượng 9-15g sắc hoặc nấu thành cao uống, kết hợp bôi ngoài hoặc rửa giúp điều trị dị ứng, mề đay.
Hoàng bá nam có hiệu quả rất tốt trong điều trị ung bướu. Với chứa ít nhất 5 loại flavonoids, hoàng bá nam là vị thuốc chính để kết hợp với các loại thuốc nam khác để giải độc cơ thể, cân bằng nội môi và điều chỉnh hệ miễn dịch trong cơ thể để loại bỏ dị vật (khối u, tế bào lạ…).

Việc chữa bệnh bằng liệu pháp thiên nhiên, không can thiệp cũng là xu hướng của thế giới hiện nay, tức dùng các loại dược vật thay cho hóa chất tổng hợp để chữa các bệnh chuyển hóa và miễn dịch theo quy luật sinh học. Tuy nhiên, hoàng bá nam là vị thuốc y học cổ truyền nên cần được bào chế và sử dụng đúng cách để vị thuốc phát huy được tác dụng.

VIỆN NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN

Y HỌC DÂN TỘC